Les 3: doozo yoroshiku

Vanaf deze les sluit de syllabus aan op de lessen in je Marugoto handboek.

Deze les:

• Je ontmoet nieuwe mensen, stelt jezelf voor en voert een kort gesprek.
• Je vertelt wat je job is en welke talen je spreekt.
• Hiragana: de sa, so en tsu

Overzicht

• desu en ~masu (herhaling)
• Vraagwoord: nani
• Partikels: mo, ga
• dekimasu
• Werkwoorden vervoegen
• Werkwoordsvervoeging van de grondvorm naar de ~masu-vorm
• Hiragana sa, so en tsu.

desu en ~masu (herhaling)

We herhalen ~desu en ~masu.

desu sluit de zin af (als de zin niet eindigt op een werkwoord).

• watashi wa berugii-jin desu.

De ontkenning is janai desu.

• watashi wa nihon-jin janai desu.

Een vraag stel je met desu ka.

• (anata wa) nihon-jin desu ka.

💡Een nationaliteit is steeds het land + ‘jin’ (mens). Dus een Belg is een persoon van België, een berugii-jin. Een Fransman is een Furansu-jin. Een Nederlander is een Oranda-jin…

💡We vermijden pers. vnw. jij’: anata. De reden hiervoor hoor je in de les, of vind je op de elektronische leeromgeving.

Een werkwoord eindigt op ~masu. In de ontkenning eindigt het op ~masen.

• (watashi wa) sushi o tabemasu.
• (watashi wa) sushi o/wa tabemasen.

💡In het handboek eindigen de opgaven vaak op ~mashoo. Deze vorm betekent 'laten we...'.

Vraagwoord: nani

'nani' is het vraagwoord 'wat'.

• nani o tabemasu ka.: Wat eet je?

Voor desu wordt het vraagwoord 'nan'.

• oshigoto wa nan desu ka.:Wat is je beroep?
• onamae wa nan desu ka.: Wat is je naam?

Partikels: mo, ga

mo

Dit partikel betekent ‘ook’. Het partikel vervangt de plaats van andere partikels zoals wa en ga.

• orandago ga dekimasu. furansugo mo dekimasu.: Ik kan Nederlands. Ik kan ook Frans.
• watashi wa gakusee desu. kaara-san mo gakusee desu.: Ik ben een student. Kara is ook een student.

Een partikel staat na het woord waar die betrekking op heeft. Vergelijk:

• watashi mo orangago ga dekimasu.: Ook ik kan Nederlands.
• watashi wa orangago mo dekimasu.: Nederlands kan ik ook.

ga

Komt voor dekimasu , na datgene dat je kunt.

• watashi wa orandago ga dekimasu.

Andere functies van dit partikel zien we in de toekomst.

dekimasu

Het werkwoord dekimasu betekent ‘kunnen’.

• watashi wa nihongo ga dekimasu.
• watashi wa orandago ga dekimasu.
• nani ga dekimasu ka.

De ontkenning is dekimasen.

Bij de ontkenning kun je ‘wa’ gebruiken in plaats van ‘ga’, om een contrast aan te duiden.

• doitsu-go ga dekimasen.: Ik kan geen Duits.
• doitsu-go wa dekimasen. Duits, dat kan ik niet (in tegenstelling tot andere talen).
• ringo o tabemasen.:Ik eet geen appel.
• ringo wa tabemasen.:Een appel, dat eet ik niet (in tegenstelling tot iets anders).

💡In deze cursus leren we alleen uit te drukken dat we iets kunnen met de constructie: naamwoord ga dekimasu. Je kunt ‘dekimasu’ niet combineren met een ander werkwoord. Als je geïnteresseerd bent in andere opties dan deze constructie met dekimasu, zie dan op je elektronische leeromgeving: ‘geen leerstof, wel leuk om te weten’.

Werkwoorden vervoegen

Ontkenning

eindigt op ~masen

• sushi wa tabemasen.: Sushi, dát eet ik niet.

Toekomstige tijd

Deze is hetzelfde als de tegenwoordige tijd. We maken een onderscheid door tijdsaanduidende woorden toe te voegen.

• sushi o tabemasu.: ik eet sushi.
• ashita sushi o tabemasu.: morgen eet ik sushi.

Verleden tijd

De verleden tijd is ~mashita. De ontkenning van de verleden tijd is ~masen deshita.

• kinoo sushi o tabemashita.:Gisteren at ik sushi.
• kinoo sushi o tabemasen deshita.:Gisteren at ik geen sushi.

Werkwoordsvervoeging van de grondvorm naar de ~masu-vorm

De werkwoordvervoeging, van de woordenboekvoem (grondvorm) naar de vervoegde vorm, is geen verplichte leerstof, maar wel aangeraden als je ook het tweede taaljaar Japans wil doen. De werkwoorden in de kolommen staan ter illustratie.

Zwakke werkwoorden

Deze hebben in de woordenboekvorm (grondvorm) een uitgang op -iru of -eru. Die i of e kunnen klanken zijn, de lettergrepen van het alfabet die eindigen op i of e (ke, ki, se, shi, te, chi, me, mi…)

De laatste ~ru wordt ~masu bij vervoeging.

Sterke werkwoorden

Er zijn negen uitgangen bij de sterke werkwoorden.

• ~ u
• ~ ru
• ~ tsu
• ~ mu
• ~ nu
• ~ bu
• ~ gu
• ~ ku
• ~ su

Elk sterk werkwoord eindigt in de woordenboekvorm (de grondvorm) op een ~u-klank. Om het werkwoord te vervoegen, maak je van de ~u-klank een ~i-klank. Hiermee bedoelen we de i-klank van de hiragana-reeks.

De ~u wordt een ~i, de ~ru wordt een ~ri, de ~tsu wordt een ~chi… enzovoort.

~u wordt een ~i

~ru wordt een ~ri

⚠sommige sterke werkwoorden lijken zwak, maar zijn eigenlijk sterk

Als het onderscheid tussen sterke en zwakke werkwoorden op ~ru verwarrend is, ga dan het volgende na:

Zwakke werkwoorden hebben altijd een い of え, of een i- of e-klank, voor de ~ru en voor de ~masu.

iru, taberu, miru, dekiru, neru

imasu, tabemasu mimasu, dekimasu, nemasu

Sterke werkwoorden hebben niet per sé een い of え, of een i- of e-klank, voor de ~ru.Ze hebben altijd een ri voor de ~masu.

soru, kaeru, noru

sorimasu, kaerimasu, norimasu

~tsu wordt ~chi

~mu wordt ~mi

~nu wordt ~ni

~bu wordt ~bi

~su wordt ~shi

~ku wordt ~ki

~gu wordt ~gi

Onregelmatige werkwoorden

Er zijn twee onregelmatige werkwoorden

De regel voor de vervoeging is dus, in kort:

Zwak: laatste ~ru wordt ~masu.

Sterk: laatste ~u wordt ~imasu.

Onregelmatig: (vanbuiten leren) kuru wordt kimasu en suru wordt shimasu.

Om te achterhalen of een werkwoord zwak, sterk of onregelmatig is, kun je als volgt te werk gaan.

Oefening op de werkwoordsvervoeging van de grondvorm

Dit is een optionele oefening en zend je niet in.

Hiragana: sa, so en su.

Alternatieve manier om さ en そ te schrijven: Bij さ kun je de tweede lijn doortrekken. Bij そ kun je de bovenkant in twee aparte strepen schrijven